ข้อมูลจังหวัด

แผนที่จังหวัด

โดยการสนับสนุนจากศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศภูมิศาสตร์ กองแผนและงบประมาณ องค์การบริหารส่วนจังหวัดแม่ฮ่องสอน

• ทรัพยากรธรรมชาติ

เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า

พื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติ

พื้นที่ป่าไม้ถาวร

พื้นที่วนอุทยาน

พื้นที่อุทยานแห่งชาติ-วนอุทยานและเ

กลุ่มชุดดิน

ชลประทาน

ชั้นหิน

ตำแหน่งบ่อน้ำใต้ดิน

©2020 OrdaSoft.com All rights reserved.

• ภูมิประเทศและสภาพลุ่มน้ำ

ระดับความสูง

ขอบเขตลุ่มน้ำ

ขอบเขตชั้นคุณภาพลุ่มน้ำ

©2020 OrdaSoft.com All rights reserved.

• เขตการปกครอง

ขอบเขตการปกครองระดับจังหวัด

ขอบเขตการปกครองระดับอำเภอ

ขอบเขตการปกครองระดับตำบล

ตำแหน่งหมู่บ้าน

©2020 OrdaSoft.com All rights reserved.

• ถนน

ถนน

©2020 OrdaSoft.com All rights reserved.

ผลิตภัณฑ์หนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ (OTOP) จังหวัดแม่ฮ่องสอน

ผลิตภัณฑ์หนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ (OTOP) จังหวัดแม่ฮ่องสอน ปี 2560 มีจำนวนทั้งสิ้น 493 รายการ แบ่งเป็น ผลิตภัณฑ์ประเภทอาหาร 139 รายการ ผ้าและเครื่องแต่งกาย 178 รายการ ของใช้ 85 รายการ เครื่องดื่ม 31 รายการ และสมุนไพรฯ 60 รายการ และในการจัดระดับการพัฒนาผลิตภัณฑ์ (1 – 5 ดาว) ปี พ.ศ. 2559 มีผลิตภัณฑ์ OTOP ของจังหวัดแม่ฮ่องสอน ระดับ 1-5 ดาว จำนวน 144 รายการ ดังนี้

ผลิตภัณฑ์หนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ไทย จังหวัดแม่ฮ่องสอน ปี 2559 ประเภท ผลิตภัณฑ์เด่น

ผลิตภัณฑ์	รูปภาพ	ชื่อกิจการ	การติดต่อ	ระดับดาว
สบู่ภูโคลน		ห้างหุ้นส่วนจำกัด ภูโคลน คันทรี คลับ	โทร 053-282579, 053-279260	5
ป๊อปคอร์นไทใหญ่		ห้างหุ้นส่วนจำกัด ภาสว่าง	โทร 053-611280, 053-612267	5
น้ำพริกเห็ดนางฟ้าพริกกะเหรี่ยง		กลุ่มวิสาหกิจชุมชนเพาะเห็ดขุนยวม		5
น้ำมัลเบอรี่		กลุ่มแปรรูปผลิตภัณฑ์หม่อนไหมแม่ฮ่องสอน	โทร 08-0499-1414, 053-684199	5
กระเป๋าผ้าปักลายชาวเขาเผ่าม้ง		กลุ่มผ้าปักลายม้งเทพธิดาดอย	โทร 08-0126-1254	5
ขนมงาดำรสน้ำผึ้ง		กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านไม้แงะ	โทร 08-6186-2428	5
ชุดประจำเผ่า		กลุ่มผ้าปักลายมูเซอแดง	โทร 08-4371-1026	5
น้ำมันงาอโรมาตะไคร้ภูเขา		ศูนย์ผลิตผลิตภัณฑ์พืชสมุนไพรระดับชุมชนที่ 5	โทร 053-060031, 08-1960-9355	5
น้ำมันงา		กลุ่มสหกรณ์ออมทรัพย์เพื่อการผลิตบ้านสบสอย	โทร 08-1784-3847, 053-692075	5
ขนมงาซ็อกกี้		กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรม่อนตะแลง	โทร 053-613101, 053-684264	5

ผลิตภัณฑ์หนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ไทย จังหวัดแม่ฮ่องสอน ปี 2559 ประเภท เครื่องดื่ม

ผลิตภัณฑ์	รูปภาพ	ชื่อกิจการ	การติดต่อ	ระดับดาว
น้ำมัลเบอร์รี่พร้อมดื่ม		กลุ่มแปรรูปผลิตภัณฑ์หม่อนไหมแม่ฮ่องสอน	โทร 08-0499-1414, 053-684199	5
กาแฟสดลุงปะละ (แบบผง)		ลุงปะละกาแฟสด	โทร 08-35716668	5
ชาใบหม่อนภูตะวัน		กลุ่มแม่บ้านห้วยเสือเฒ่า	โทร 08-7177-5357	4
ไวน์ผลไม้		ห้างหุ้นส่วนจำกัด ลีไวน์รักไทย	โทร 08-9950-0955	4
ชาอูหลงก้านอ่อน		ร้านชาสา	โทร 08-6118-2067	4
ชาอูหลงก้านอ่อน		กลุ่มชาเฉินฟง	โทร 08-9658-1516	4
ชาอูหลงก้านอ่อน (เบอร์ 17)		กลุ่มชาลีรักไทย	โทร 08-7908-0157	4
ชาเขียวใบหม่อน		กลุ่มแม่บ้านห้วยเดื่อ	โทร 08-1022-2078	4
ไวน์หม่อนและไวน์มะเม่า		ห้างหุ้นส่วนจำกัด ไวน์เมืองสามหมอก	โทร 08-6193-3144	4
สมุนไพรมะขามป้อม		สมุนไพรมะขามป้อมมงคงสี่ทิศ	โทร 08-0673-1459	4
กาแฟแม่เหาะ		กลุ่มกาแฟดอยแม่เหาะ	โทร 08-43639443	4
กาแฟห้วยห้อม		กาแฟห้วยห้อม	โทร 053-689403	4
กาแฟสดบ้านดง		กาแฟขี้ชะมดบ้านดง	โทร 09-0469-9879	4
กาแฟสดรสห้วยห้อม		กาแฟสดรสห้วยห้อม	โทร 08-5041-8988	4

ผลิตภัณฑ์หนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ไทย จังหวัดแม่ฮ่องสอน ปี 2559 ประเภท อาหาร

ผลิตภัณฑ์	รูปภาพ	ชื่อกิจการ	การติดต่อ	ระดับดาว
ขนมงารสทิพย์ไทไทแบรน		บ้านทรงไทย	โทร 053-684033	5
ขนมงาดำรสน้ำผึ้ง		กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านไม้แงะ	โทร 08-6186-2428	5
ข้าวกล้องเพาะงอก		การเกษตรวิสาหกิจชุมชน	โทร 08-9852-5018	5
น้ำพริกคั่วทราย		นางอาภรณ์ แสงโชติ		5
ข้าวกล้องยินดี		กลุ่มข้าวอินทรีย์พื้นเมืองแม่ฮ่องสอน	โทร 08-1886-3470	5
น้ำพริกกุ้งป้ามาลา		น้ำพริกกุ้งป้ามาลา	โทร 053-681767	5
ศรีนวลน้ำพริกกุ้ง		ศรีนวลน้ำพริกกุ้ง	โทร 053-682458	5
น้ำพริกกุ้ง		กลุ่มแม่บ้านเกษตรสายน้ำผึ้ง	โทร 053-681274	5
น้ำมันงาดำหีบเย็น		วิสาหกิจชุมชนต้นบุญ	โทร 08-9953-9672	4
น้ำมันงาดำ		น้ำมันงาตรากล้วยไม้	โทร 053-611166, 053-620136	4
ถั่วลิสงลายเสือ		ห้างหุ้นส่วนจำกัด ภาสว่าง	โทร 053-611280, 053-612267	4
น้ำมันงา		กลุ่มสหกรณ์ออมทรัพย์เพื่อการผลิตบ้านสบสอย	โทร 08-7184-3847, 053-692075	4
ขนมงาช๊อกกี้		กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรม่อนตะแลง	โทร 053-613101, 053-684264	4
ขนมงาโหย่วน้ำผึ้ง		กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรเมืองสามหมอก	โทร 053-611280	4
ข้าวโพดคั่วตราภูมิไท		ภูมิไทย	โทร 08-1120-4878	4
น้ำพริกเห็ด		สดใสฟาร์ม	โทร 08-0673-1027	4
ข้าวกล้อง 100%		กลุ่มวิสาหกิจเกษตรทางเลือก	โทร 08-6183-8013	4
มะขามป้อมเมืองปาย		กลุ่มวิสาหกิจชุมชนมะขามป้อมเมืองปาย	โทร 08-1762-6627	4
ข้าวศตวรรตใหม่เพื่อสุขภาพ (ข้าวกล้อง 18 สายพันธุ์ ข้าวกล้องหอมนิลลูกผสม)		นายพันศักดิ์ จิตสว่าง	โทร 08-6188-5893	4
ขนมงา		กลุ่มแม่บ้านทุ่งกองมู	โทร 08-5790-8672	3
ข้าวตังหน้าหมูหยอง		ผลิตภัณฑ์ข้าวตังไข่ขวัญ	โทร 08-1022-8003, 053-061190	3
แป่โหย่		วิสาหกิจชุมชนแปรรูปผลิตภัณฑ์อาหารบ้านเมืองปอน	โทร 08-5040-5078	3
ขนมงาตัด		กลุ่มขนมงาพรสวรรค์	โทร 08-5722-4486	3
ข้าวซอยตัด ตรา ยวงพร		กลุ่มขนมงาบ้านชานเมือง	โทร 08-1366-2468	1
พริกกะเหรี่ยง		กลุ่มพริกกะเหรี่ยงบ้านเลโคะ	โทร 053-070524	1

ผลิตภัณฑ์หนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ไทย จังหวัดแม่ฮ่องสอน ปี 2559 ประเภท เสื้อผ้า เครื่องแต่งกาย

ผลิตภัณฑ์	รูปภาพ	ชื่อกิจการ	การติดต่อ	ระดับดาว
ชุดแซกผ้าทอ		กลุ่มเฮือนไต	โทร 08-9635-7600	4
ผ้าคลุมไหล่		กลุ่มผ้าฝ้ายทอมือย้อมสีธรรมชาติ "ต่ากีญะ"	โทร 08-5724-1338	4
กระเป๋าผ้าลีซู		กลุ่มแม่บ้านสหกิจแปรรูปผลิตภัณท์สินค้า OTOP	โทร 08-6098-0701	4
กระเป๋าสตังค์ลายผ้าปักม้ง		ผ้าปักลายม้ง "เทพธิดาดอย"	โทร 08-0126-1254	4
ผ้าปูโต๊ะ		ผ้าทอกะเหรี่ยง บ้านหนองผักหนาม	โทร 08-5712-6236	4
ผ้าปูโต๊ะเล็ก		กลุ่มสตรีทอผ้าศรีดอนชัย	โทร 08-4365-7450	4
เสื้อไตมีลายปัก		กลุ่มเสื้อไตบ้านโป่ง	โทร 08-4948-7652	4
กำไลเงิน		เครื่องเงินละว้าคำสม		4
กระเป๋าผ้า		กลุ่มหัตถกรรมชนเผ่าลีซอหนองตอง	โทร 08-0679-2900	4
กระเป๋าเดินทางขนาดกลาง		กลุ่มพัฒนาชุมชนบ้านแม่หมูลีซอ	โทร 08-8431-1400	4
กระเป๋าแตงโม		กลุ่มหัตถกรรมลีซอน้ำริน	โทร 08-5222-8780	4
กระเป๋าลีซอ		กลุ่มสตรีตัดเย็บผ้าชนเผ่าลีซอบ้านหนองตอง	โทร 08-0007-0503	4
เสื้อผ้าชนเผ่า		นางสมศรี สิทธิบุญ	โทร 08-9952-2171	3
ย่ามผ้าทอกะเหรี่ยง		กลุ่มทอผ้าบ้านแม่ปิง	โทร 08-7188-0216	3
กระเป๋าใส่ปากกา		ศูนย์คริสเตียนเพื่อพัฒนาผู้พิการ	โทร 08-1950-8260	3
เสื้อละว้าประยุกต์		กลุ่มสตรีสหกรณ์บ้านป่าแป๋	โทร 08-2195-8401	3
ย่าม		กลุ่มสตรีทอผ้าบ้านดง	โทร 08-4948-9127	3
สร้อยข้อมือ		กลุ่มอาชีพตีเครื่องเงินบ้านละอูบ	โทร 053-689403	3
ย่าม		ผ้าทอกะเหรี่ยงห้วยไก่ป่า	โทร 08-0793-9552	3
เครื่องประดับชาวเขา		นางรุจิพร รัตนนัยสุริยะ	โทร 08-7661-4469	3
ย่าม		กลุ่มสตรีทอผ้ากะเหรี่ยงบ้านเมืองแพม		3
ชุดมูเซอหญิง		กลุ่มผ้าปักลายมูเซอแดง	โทร 08-4371-1026	3
กระเป๋าผ้า		กลุ่มหัตถกรรมผ้ามูเซอดำลุกข้าวหลาม	โทร 08-1288-2427	3

ผลิตภัณฑ์หนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ไทย จังหวัดแม่ฮ่องสอน ปี 2559 ประเภท สมุนไพร

ผลิตภัณฑ์	รูปภาพ	ชื่อกิจการ	การติดต่อ	ระดับดาว
สบู่ภูโคลน		ห้างหุ้นส่วนจำกัด ภูโคลน คันทรี คลับ	โทร 053-282579	5
น้ำมันงาสปา สูตรนวดตัว		กลุ่มน้ำมันงาเพื่อสุขภาพบ้านปางหมู	โทร 08-6191-9019	5
น้ำมันงาอโรมาตะไคร้ภูเขา		ศูนย์ผลิตผลิตภัณฑ์พืชสมุนไพรระดับชุมชนที่ 5	โทร 053-060031, 08-1960-9355	5

ผลิตภัณฑ์หนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ไทย จังหวัดแม่ฮ่องสอน ปี 2559 ประเภท สมุนไพร

ผลิตภัณฑ์	รูปภาพ	ชื่อกิจการ	การติดต่อ	ระดับดาว
สะล้อ		กลุ่มส่งเสริมผลิตภัณฑ์ดนตรีพื้นเมือง		4
กระบุง		กลุ่มหัตถกรรมจักสานเลโค๊ะ	โทร 053-070524	4
ไม้หน้าพระ		กลุ่มแกะสลักตำบลแม่สามแลบ		4
สมุดโน๊ตผ้าทอมือกะเหรี่ยง		ร้านปาด็อง	โทร 08-5036-0312	3
ตุ๊กตาเมล็ดพันธุ์พืช		กลุ่มงานไม้ประดิษฐ์เมล็ดพันธุ์พืช	โทร 08-9025-0199	3
ตุ๊กตากะเหรี่ยงคอยาว		กลุ่มหัตถกรรมพื้นบ้านป่าปุ๊	โทร 08-4372-6894	3
กุ๊บไต		กลุ่มจักสานกุ๊บไต	โทร 08-0846-3621	3
หมอนอิง		กลุ่มตัดเย็บสตรีเครดิตยูเนี่ยนทุ่งแพม	โทร 08-1950-8260	3
ผ้าปูโต๊ะ		กลุ่มสตรีทอผ้าบ้านโป่ง	โทร 053-681999	3
ไม้กวาดก้านมะพร้าว		กลุ่มไม้กวาดก้านมะพร้าว		3
ไม้กวาดดอกหญ้า		กลุ่มไม้กวาดอกหญ้าผู้สูงอายุเมืองปอน		2
เข็มกลัดดอกบัวตอง		ของใช้ของที่ระลึกศิริพร แม่อูคอ	โทร 08-7179-1817	2
ตุ๊กตาไทยใหญ่		ตุ๊กตาไทยใหญ่ ชุมชนบ้านต่อแพ	โทร 08-1765-9794	2
ดอกเอื้องแซะ		กลุ่มดอกไม้ประดิษฐ์บ้านหนองป่าแขม	โทร 053-692330	2
หมอนอิง		กลุ่มหมอนอิงบ้านแม่คะตวน		2
ผ้าปูโต๊ะ		กลุ่มสตรีทอผ้าบ้านหัวแม่สุริน		2

หมายเหตุ ข้อมูลจากสำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดแม่ฮ่องสอน ปี พ.ศ. 2560

สถานบริการสาธารณสุข

จังหวัดแม่ฮ่องสอน มีโรงพยาบาล 7 แห่ง จำนวนเตียงรวมทั้งสิ้น 420 เตียง โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพระดับตำบล 72 แห่ง  สถานบริการสาธารณสุขชุมชน 63 แห่ง หน่วยควบคุมโรคติดต่อนำโดยแมลง 10 แห่ง มาลาเรียคลินิก 15 แห่ง ศูนย์มาลาเรียชุมชน 21 แห่ง และสถานบริการสาธารณสุขในสังกัดกรมการแพทย์ 1 แห่ง

สถานบริการสาธารณสุขในจังหวัดแม่ฮ่องสอนมีสถานบริการในระดับ PRIMARY CARE และ SECONDARY CARE จำแนกออกเป็น ดังนี้

1. โรงพยาบาล มีโรงพยาบาลทั่วไปขนาด 150 เตียง (ระดับ S) จำนวน 1 แห่ง ได้แก่ โรงพยาบาลศรีสังวาลย์  โรงพยาบาลชุมชนขนาด 90 เตียง (ระดับ M2) จำนวน 1 แห่ง ได้แก่ โรงพยาบาลแม่สะเรียง โรงพยาบาลชุมชนขนาด 60 เตียง (ระดับ F1)  จำนวน 1 แห่ง ได้แก่ โรงพยาบาลปาย  โรงพยาบาลชุมชนขนาด 30 เตียง (ระดับ F2) จำนวน 4 แห่ง ได้แก่ โรงพยาบาลขุนยวม โรงพยาบาลแม่ลาน้อย โรงพยาบาลปางมะผ้า และโรงพยาบาลสบเมย
2. โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) มีจำนวนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพระดับตำบล 72 แห่ง กระจายอยู่ในพื้นที่ทั้ง 7 อำเภอ
3. สถานบริการสาธารณสุขชุมชน (สสช.) มีสถานบริการสาธารณสุขชุมชน (สสช.) เปิดบริการทั้งหมด 63 แห่ง โดยมีข้าราชการ / ลูกจ้างประจำ (พสช.) ปฏิบัติงานประจำ มีพนักงานสุขภาพชุมชน ( พสช.) ที่ผ่านการอบรม อสม.ที่ผ่านการอบรมความรู้มาปฏิบัติงาน เพื่อให้การจัดบริการสาธารณสุขในพื้นที่ห่างไกล ทุรกันดาร เกิดความต่อเนื่องและประชาชนทุกคนสามารถเข้าถึงบริการ
4. สถานบริการสาธารณสุขในสังกัดของกรมควบคุมโรค ศูนย์ควบคุมโรคติดต่อนำโดยแมลง (ศตม.ที่ 1 แม่ฮ่องสอน) เป็นหน่วยงานระดับจังหวัดและมีหน่วยงาน ระดับอำเภอ คือ หน่วยควบคุมโรคติดต่อนำโดยแมลง (นคม.) จำนวน 10 แห่ง และมาลาเรียคลินิก จำนวน 15 แห่ง 
5. ศูนย์มาลาเรียชุมชน เป็นหน่วยบริการระดับชุมชนที่ตั้งอยู่ตามแนวชายแดนระหว่างไทยกับสหภาพพม่า  ซึ่งได้รับความร่วมมือจากกองทุนโลก (GLOBAL FUND) เพื่อดำเนินการแก้ไขปัญหาโรคไข้มาลาเรียในพื้นที่ตามแนวชายแดน ที่มีการแพร่เชื้อสูง มีการคมนาคมที่ยากลำบากและไม่มีสถานที่ตรวจรักษามาลาเรียด้วยกล้องจุลทรรศน์  ดำเนินการในพื้นที่ 3 อำเภอ ได้แก่ อำเภอเมือง อำเภอแม่สะเรียง และอำเภอสบเมย รวมจำนวน 21 แห่ง  
6. สถานบริการสาธารณสุขในสังกัดกรมการแพทย์ คือ โรงพยาบาลธัญญารักษ์จังหวัดแม่ฮ่องสอน จำนวน 1 แห่ง  ขนาด 75 เตียง เปิดให้บริการบำบัดรักษาผู้ป่วยที่ติดยาเสพติดทั้งในลักษณะการบำบัดแบบผู้ป่วยนอก ผู้ป่วยในและบำบัดในชุมชน

บุคลากรสายวิชาชีพ

ในปี พ.ศ. 2559 มีบุคลากรสายวิชาชีพที่ปฏิบัติงานในจังหวัดแม่ฮ่องสอน จำนวนแพทย์ จำนวน 64 คน ทันตแพทย์ จำนวน 24 คน เภสัชกร จำนวน 32 คน พยาบาลวิชาชีพ จำนวน 498 คน ทั้งนี้ ภาพรวมสัดส่วนบุคลากรสายวิชาชีพต่อประชากรของจังหวัดแม่ฮ่องสอน ต้องรับผิดชอบประชากรในสัดส่วนที่สูงกว่าสัดส่วนต่อประชากรระดับประเทศที่กำหนด 

สถิติการเจ็บป่วยของประชากร ในปี พ.ศ. 2558

• อัตราเกิดมีชีพต่อประชากรพันคน เท่ากับ 10.74 อัตราตายต่อประชากรพันคน เท่ากับ 4.51 มีแนวโน้มลดลงจากปีก่อน อัตราเพิ่มตามธรรมชาติต่อประชากรร้อยคน เท่ากับ 0.62 อัตราทารกตายต่อการเกิดมีชีพพันคน เท่ากับ 9.04 และอัตรามารดาตายต่อการเกิดมีชีพแสนคน เท่ากับ 0
• สาเหตุการป่วยของผู้ป่วยนอกเรียงจากมากไปน้อย 5 อันดับแรก ได้แก่ โรคระบบหายใจ, อาการอาการแสดงและสิ่งผิดปกติที่พบได้จากการตรวจทางคลินิกฯ, โรคระบบย่อยอาหารรวมโรคในช่องปาก,  โรคระบบกล้ามเนื้อรวมโครงร่างและเนื้อยึดเสริม, และโรคระบบไหลเวียนเลือด ตามลำดับ
• สาเหตุป่วยด้วยโรค 5 อันดับแรกของผู้ป่วยในเรียงจากมากไปน้อย ได้แก่  Hypertensive diseases รองลงมาคือ โรค Hypertensive diseases , Other endocrine,nutritional and metabolic disorders , Symptoms,signs and abnormal clinical and laboratory findings, not elsewhere classified และ Other disorders of the genitourinary system ตามลำดับ
• สาเหตุการตายเรียงจากมากไปน้อย 5 อันดับสาเหตุแรก ได้แก่ ปอดบวมไม่ระบุรายละเอียด, เนื้องอกร้ายของหลอดลมหรือปอดไม่ระบุตำแหน่ง, ความดันโลหิตสูงไม่ทราบสาเหตุ(ปฐมภูมิ), การติดเชื้อในกระแสเลือดไม่ระบุชนิด และเลือดออกในสมองไม่ระบุรายละเอียด
• สาเหตุการเจ็บป่วยด้วยโรคติดต่อที่สำคัญเรียงจากมากไปน้อย 5 อันดับโรคแรก ได้แก่ อุจจาระร่วง, ไข้ไม่ทราบสาเหตุ, ปอดบวม, ตาแดง และ อาหารเป็นพิษ ซึ่งทั้ง 5 โรคดังกล่าวเป็นสาเหตุการเจ็บป่วยของประชากรในพื้นที่จังหวัดแม่ฮ่องสอนมาโดยตลอด

หมายเหตุ ข้อมูล ณ ปี พ.ศ. 2560

การค้าชายแดนไทย - สาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมา

ศักยภาพและความสำคัญของจังหวัดแม่ฮ่องสอนเกี่ยวกับการค้า การลงทุน

จังหวัดแม่ฮ่องสอนเป็นจังหวัดที่มียุทธศาสตร์ที่ตั้งสำคัญในการเชื่อมต่อกับประเทศสมาชิกอาเซียนที่เป็นแหล่งวัตถุดิบหลักอาเซียน คือ สาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมา และสามารถเชื่อมต่อไปยังประเทศที่สามซึ่งเป็นประเทศมหาอำนาจทางเศรษฐกิจของโลก คือ อินเดีย และจีน ภูมิศาสตร์ที่ตั้งของจังหวัดแม่ฮ่องสอน ใกล้กับกรุงเนปิดอร์ เมืองหลวงของสาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมา ด้วยระยะทางที่สั้นที่สุดจากประเทศไทยประมาณ 220 กิโลเมตร รวมถึงสามารถเป็นประตูตะวันตกเข้าสู่เมืองเศรษฐกิจหลักของสาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมาที่เมืองลอยก่อ เมืองมัณฑะเลย์ เมืองตองยี เมืองตองอู และเมืองทันเว เพื่อเชื่อมโยงกับทางเรือเมืองทันเว เป็นประตูทางออกทะเลของจังหวัดภาคเหนือของไทย 17 จังหวัด ซึ่งจะเป็นยุทธศาสตร์ของจังหวัดแม่ฮ่องสอนและภาคเหนือ

ในการเข้าสู่ตลาดโลก และเชื่อมโยงเศรษฐกิจกับตลาดใหม่ คือ บังคลาเทศ ปากีสถาน และอินเดีย รวมทั้ง เป็นเส้นทางก้าวไกลไปสู่ตะวันออกกลางและยุโรปได้ดังเช่นเส้นทางสายไหมในอดีต การที่จังหวัดแม่ฮ่องสอนยังไม่มีด่านถาวร จะเป็นอุปสรรคอย่างยิ่งในการผลักดันการค้าชายแดนเข้าสู่ระบบการค้าสากล โดยเฉพาะการค้าในระบบอาเซียน ระหว่างประเทศไทย และสาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมา

จุดผ่อนปรนทางการค้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน

ปัจจุบันจังหวัดแม่ฮ่องสอนยังไม่มีด่านถาวร มีเพียงมีจุดผ่อนปรนทางการค้าที่มีการขนส่งสินค้ากันไปมาระหว่างประเทศไทย และสาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมา จำนวน 5 แห่ง ที่กฎหมายอนุมัติให้มีการค้าสินค้า ได้แก่

1. จุดผ่อนปรนการค้าชายแดนช่องทางบ้านห้วยต้นนุ่น อยู่ในเขตพื้นที่บ้านห้วยต้นนุ่น หมู่ที่ 4 ตำบลแม่เงา อำเภอขุนยวม - บ้านน้ำมาง รัฐคะยา
2. จุดผ่อนปรนการค้าชายแดนช่องทางบ้านห้วยผึ้ง อยู่ในเขตพื้นที่บ้านห้วยผึ้ง หมู่ที่ 3 ตำบลห้วยผา อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน - บ้านนามน รัฐฉาน
3. จุดผ่อนปรนการค้าชายแดนช่องทางบ้านน้ำเพียงดิน อยู่ในเขตพื้นที่บ้านห้วยเดื่อ หมู่ที่ 3 ตำบลผาบ่อง อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน -บ้านใหม่ รัฐคะยา
4. จุดผ่อนปรนการค้าชายแดนช่องทางบ้านเสาหิน อยู่ในเขตพื้นที่หมู่บ้านเสาหิน หมู่ที่ 1 ตำบลเสาหิน อำเภอแม่สะเรียง - บ้านห้วยทราย รัฐคะยา
5. จุดผ่อนปรนการค้าชายแดนช่องทางบ้านแม่สามแลบ อยู่ในเขตพื้นที่บ้านแม่สามแลบ หมู่ที่ 1 อำเภอสบเมย - จังหวัดผาปูน รัฐกะเหรี่ยง

ซึ่งจังหวัดแม่ฮ่องสอนกำหนดให้สามารถแลกเปลี่ยนสินค้าเล็กๆน้อยๆ ที่จำเป็นในการอุปโภค-บริโภคในชีวิตประจำวัน และเป็นสินค้าไม่ต้องห้ามตามกฎหมายอื่นใดได้ภายในบริเวณตลาดนัดเพื่อการค้าห่างจาก แนวพรมแดนประมาณ 2 กิโลเมตร ระหว่างเวลาตั้งแต่ 08.00-16.0 น. (เวลาประเทศไทย) ของทุกวัน 

ประชากร/กลุ่มชาติพันธุ์

ประชากรในจังหวัดแม่ฮ่องสอน จำแนกได้เป็น 2 กลุ่มใหญ่ ๆ คือ

1. คนไทยเชื้อสายไทยใหญ่ เป็นประชากรส่วนใหญ่ของจังหวัด ชาวไทยใหญ่อพยพมาจากรัฐฉานซึ่งเป็นบ้านเมืองเดิมในสหภาพพม่า ชาวไทยใหญ่เป็นกลุ่มประชากรผู้มีความโดดเด่นในทางปฏิบัติที่แสดงถึงความเลื่อมใส ศรัทธาในพระพุทธศาสนา
2. กลุ่มชาติพันธุ์ (ชนเผ่า) จำแนกได้ 7 กลุ่มชาติพันธุ์หลัก ๆ ได้แก่

• - กะเหรี่ยง เป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่มีประชากรมากที่สุดของชาวไทยภูเขา คือ ประมาณ ร้อยละ 79.3 ตั้งถิ่นฐานอยู่ทุกอำเภอ นอกจากนี้ยังมีกะเหรี่ยงกลุ่มย่อยที่อพยพมาจากประเทศเมียนมา ได้แก่ กะเหรี่ยงคอยาว หรือ ปาดอง หรือ กะยัน อาศัยอยู่บ้านในสอย บ้านน้ำเพียงดิน และบ้านห้วยเสือเฒ่า อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน และกะเหรี่ยงแดง อาศัยอยู่ในบ้านในสอยและบ้านห้วยเสือเฒ่า อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน
• - ลาหู่ หรือ มูเซอ แบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม คือ ลาหู่แดง และลาหู่ดำ ตั้งถิ่นฐานอยู่ในพื้นที่อำเภอปางมะผ้า อำเภอปาย และอำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน
• - ลีซู หรือ ลีซอ ตั้งถิ่นฐานอยู่ในพื้นที่อำเภอปาย และอำเภอปางมะผ้า
• - ลัวะ หรือ เลอเวื๊อะ เป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่อาศัยในดินแดนล้านนารวมถึงแม่ฮ่องสอนมาตั้งแต่โบราณ ปัจจุบันอพยพขึ้นไปอยู่บนพื้นที่ภูเขาสูง ตั้งชุมชนเป็นแนวยาวไปตามสันเขา พบได้มากที่เขตรอยต่อ อำเภอแม่ลาน้อย จังหวัดแม่ฮ่องสอน กับอำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่
• - ม้ง เป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่มีประชากรน้อยที่สุดในแม่ฮ่องสอนแต่กระจายอยู่ทุกอำเภอ แบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม คือ ม้งขาว และ ม้งลาย ซึ่งเรียกจากสีกระโปรงของผู้หญิงชาวม้ง
• - จีนยูนนาน (จีนฮ่อ) เป็นกลุ่มชาวจีนที่เป็นอดีตทหารกองพล 93 ที่หนีภัยทางการเมืองเข้ามาในประเทศไทยอยู่ที่อำเภอปาย อำเภอปางมะผ้า และอำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน บางแห่งตั้งเป็นชุมชนถาวรมีเฉพาะชาวจีนยูนนานฮ่อเท่านั้น เช่น หมู่บ้านสันติชล อำเภอปาย หมู่บ้านรักไทย อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน เป็นต้น
• - ปะโอ อพยพเข้ามาจากรัฐฉาน อาศัยอยู่บ้านห้วยมะเขือส้ม ตำบลหมอกจำแป่ อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน

ศาสนา

ประชากรจังหวัดแม่ฮ่องสอนนับถือศาสนาพุทธมากที่สุด ร้อยละ 74.44 รองลงมา คือ ศาสนาคริสต์ ร้อยละ 25.32 ศาสนาอิสลาม ร้อยละ 0.21 และศาสนาซิกส์ ศาสนาฮินดู อื่นๆ ร้อยละ 0.03 (ที่มา : รายงานคุณภาพชีวิตของคนแม่ฮ่องสอน ปี 2562 สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดแม่ฮ่องสอน)

วัฒนธรรมทางภาษา

ชาวไทยใหญ่ จะมีภาษาพูดเป็นของตนเองเรียกว่า "กำไต" เวลาพูดภาษาไตเรียกว่า"อุบไต" ส่วนภาษาเขียนตัวอักษรไทยเรียกว่า "ลีกไต" มีใช้กันมาตั้งแต่สมัยโบราณลักษณะของตัวอักษรกลมคล้ายตัวอักษรมอญและพม่า

ชาวกะเหรี่ยง ชาวจีนยูนนาน มีภาษาพูดและภาษาเขียนเป็นของตนเอง

ชนเผ่า ลาหู่ ลีซู ลัวะ ในปัจจุบันมีภาษาพูด ส่วนภาษาเขียนนำอักษรอังกฤษมาใช้

การจัดการศึกษาในระบบ

การจัดการศึกษาในระบบของจังหวัดแม่ฮ่องสอน มีส่วนราชการและหน่วยงานที่กำกับดูแล จำนวน 6 สังกัด ได้แก่ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ (สพช.) สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา (สอศ.) สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชน (สช.) และสำนักงานตำรวจแห่งชาติ (สตร.) (ตชด.)

โรงเรียนในสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 34 (เชียงใหม่-แม่ฮ่องสอน)

รับผิดชอบโรงเรียนมัธยมศึกษาจังหวัดแม่ฮ่องสอน จำนวน 8 แห่ง ได้แก่

1. โรงเรียนห้องสอนศึกษา ในพระอุปถัมภ์ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี (โรงเรียนห้องสอนศึกษา ในพระอุปถัมภ์ฯ) อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน
2. โรงเรียนขุนยวมวิทยา อำเภอขุนยวม
3. โรงเรียนปายวิทยาคาร อำเภอปาย
4. โรงเรียนแม่สะเรียง “บริพัตรศึกษา” อำเภอแม่สะเรียง
5. โรงเรียนแม่ลาน้อยดรุณสิกข์ อำเภอแม่ลาน้อย
6. โรงเรียนสบเมยวิทยาคม อำเภอสบเมย
7. โรงเรียนเฉลิมรัชวิทยาคม อำเภอสบเมย
8. โรงเรียนปางมะผ้าพิทยาสรรพ์ อำเภอปางมะผ้า

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา เขต 1 รับผิดชอบพื้นที่ อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน อำเภอปาย อำเภอปางมะผ้า และอำเภอขุนยวม มีโรงเรียนในสังกัด/กำกับ จำนวนทั้งสิ้น 134 แห่ง แบ่งเป็นโรงเรียนหลัก 129 แห่ง โรงเรียนสาขา 5 แห่ง จัดการเรียนการสอนระดับก่อนประถมศึกษาถึงระดับประถมศึกษา จำนวน 108 แห่ง และระดับก่อนประถมศึกษาถึงระดับมัธยมศึกษาตอนต้น จำนวน 26 แห่ง (ที่มา : ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารการศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาแม่ฮ่องสอน เขต 1)

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา เขต 2 รับผิดชอบพื้นที่อำเภอแม่สะเรียง อำเภอแม่ลาน้อย และอำเภอสบเมย มีโรงเรียนในสังกัด/กำกับ จำนวนทั้งสิ้น 176 แห่ง แบ่งเป็นโรงเรียนหลัก 168 แห่ง โรงเรียนสาขา 8 แห่ง จัดการเรียนการสอนระดับก่อนประถมศึกษาถึงระดับประถมศึกษา จำนวน 138 แห่ง ระดับก่อนประถมศึกษาถึงระดับมัธยมศึกษาตอนต้น จำนวน 33 แห่ง ระดับก่อนประถมศึกษาถึงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย จำนวน 2 แห่ง ระดับประถมศึกษา จำนวน 2 แห่ง และระดับประถมศึกษาถึงระดับมัธยมศึกษาตอนต้น จำนวน 1 แห่ง (ที่มา : ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารการศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาแม่ฮ่องสอน เขต 2)

โรงเรียนในสังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

จำนวนทั้งสิ้น 10 โรงเรียน ดังนี้

1. โรงเรียน อบจ.บ้านจองคำ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดแม่ฮ่องสอน เปิดสอนระดับก่อนประถมศึกษาถึงระดับมัธยมศึกษาตอนต้น
2. โรงเรียนเทศบาล 2 เฉลิมพระเกียรติ สังกัดเทศบาลเมืองแม่ฮ่องสอน เปิดสอนระดับก่อนประถมศึกษา
3. โรงเรียนเทศบาลเมืองแม่ฮ่องสอน สังกัดเทศบาลเมืองแม่ฮ่องสอน เปิดสอนระดับประถมศึกษาถึงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย
4. โรงเรียนเทศบาลตำบลขุนยวม สังกัดเทศบาลตำบลขุนยวม อำเภอขุนยวม เปิดสอนระดับก่อนประถมศึกษา
5. โรงเรียนอนุบาลเทศบาลแม่ลาน้อย สังกัดเทศบาลตำบลแม่ลาน้อย อำเภอแม่ลาน้อย เปิดสอนระดับก่อนประถมศึกษา
6. โรงเรียนร่มฉัตรวิทยา (เทศบาล 2) สังกัดเทศบาลตำบลแม่ลาน้อย อำเภอแม่ลาน้อย เปิดสอนระดับประถมศึกษา
7. โรงเรียนไท่จง (เทศบาล 3) สังกัดเทศบาลตำบลแม่ลาน้อย อำเภอแม่ลาน้อย เปิดสอนระดับมัธยมศึกษาตอนต้น
8. โรงเรียนอนุบาลเทศบาลตำบลแม่ยวม สังกัดเทศบาลตำบลแม่ยวม อำเภอแม่สะเรียง เปิดสอนระดับก่อนประถมศึกษาถึงระดับประถมศึกษา
9. โรงเรียนอนุบาลบ้านกาศ สังกัดองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านกาศ อำเภอแม่สะเรียง เปิดสอนระดับก่อนประถมศึกษา

สถานศึกษาในสังกัดสำนักบริหารงานการศึกษาพิเศษ

มี 5 แห่ง ได้แก่

1. โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์แม่ฮ่องสอน อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน
2. โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 21 อำเภอแม่ลาน้อย
3. โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 22 อำเภอปาย
4. โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 34 อำเภอปางมะผ้า
5. ศูนย์การศึกษาพิเศษประจำจังหวัดแม่ฮ่องสอน อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน ดูแลการจัดการศึกษาสำหรับเด็กพิการ

สถานศึกษาในสังกัดกองบัญชาการตำรวจตระเวนชายแดน

กองร้อยตำรวจตระเวนชายแดนที่ 336

รับผิดชอบพื้นที่อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน อำเภอขุนยวม อำเภอปางมะผ้า และอำเภอปาย มีโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน และศูนย์การเรียนตำรวจตระเวนชายแดน ในพื้นที่รับผิดชอบ จำนวน 8 แห่ง ได้แก่

1. โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน ชมรมพุทธศิลป์ไทยอนุสรณ์ บ้านแสนคำลือ ตำบลถ้ำลอด อำเภอปางมะผ้า
2. โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน ชมรมพุทธศิลป์ไทยอนุสรณ์ 2 บ้านปุงยาม ตำบลนาปู่ป้อม อำเภอปางมะผ้า
3. โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านดอยแสง ตำบลปางหมู อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน
4. ศูนย์การเรียนตำรวจตระเวนชายแดนเฉลิมพระเกียรติ บ้านน้ำบ่อสะเป่ หมู่ 3 ตำบลสบป่อง อำเภอปางมะผ้า
5. ศูนย์การเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านห้วยโปงเลา ตำบลแม่กิ๊ อำเภอขุนยวม
6. ศูนย์การเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบำรุงที่ 114 บ้านปายสองแง่ ตำบลเวียงเหนือ อำเภอปาย
7. ศูนย์การเรียนตำรวจตระเวนชายแดน พลเอก อรชุน พิบูลนครินทร์ บ้านลุกข้าวหลาม ตำบลปางมะผ้า อำเภอปางมะผ้า

กองร้อยตำรวจตระเวนชายแดนที่ 337

รับผิดชอบพื้นที่อำเภอแม่สะเรียง อำเภอแม่ลาน้อย และอำเภอสบเมย มีโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน และศูนย์การเรียนตำรวจตระเวนชายแดน ในพื้นที่รับผิดชอบ จำนวน 9 แห่ง ได้แก่

1. โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านแม่ลางิ้ว ตำบลแม่ลาน้อย อำเภอแม่ลาน้อย
2. โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านตุน (ชมรม 9 สมาคมจีนแห่งประเทศไทยอุปถัมภ์) ตำบลห้วยห้อม อำเภอแม่ลาน้อย
3. โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน 905 หมู่ 9 ตำบลแม่คง อำเภอแม่สะเรียง (เดิมคือศูนย์การเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านจอปร่าคี)
4. ศูนย์การเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านโตแฮ ตำบลแม่สามแลบ อำเภอสบเมย
5. ศูนย์การเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านโกแประ ตำบลแม่คง อำเภอแม่สะเรียง
6. ศูนย์การเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านแม่เหลอ ตำบลเสาหิน อำเภอแม่สะเรียง
7. ศูนย์การเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านวาทู ตำบลเสาหิน อำเภอแม่สะเรียง
8. ศูนย์การเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านปอหมื้อ ตำบลแม่คง อำเภอแม่สะเรียง
9. ศูนย์การเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านห้วยมะโอ ตำบลแม่สามแลบ อำเภอสบเมย

สถาบันการศึกษาที่เปิดสอนในระดับอนุปริญญา

จำนวน 3 แห่ง ได้แก่ วิทยาลัยการอาชีพนวมินทราชินีแม่ฮ่องสอน วิทยาลัยการอาชีพแม่สะเรียง และวิทยาลัยชุมชนแม่ฮ่องสอน 

สถาบันการศึกษาที่เปิดสอนในระดับอุดมศึกษา

จำนวน 1 แห่ง ได้แก่ วิทยาลัยแม่ฮ่องสอน มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่

การศึกษานอกระบบ

สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจังหวัดแม่ฮ่องสอน  ให้บริการศึกษาในรูปแบบการศึกษาผู้ใหญ่แบบเบ็ดเสร็จขั้นพื้นฐาน  การศึกษาต่อเนื่องประเภททางไกล การศึกษาผู้ใหญ่สายอาชีพ ประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.ทางไกล)  ประกาศนียบัตรอาชีพ และการศึกษาเพื่อชุมชนบนพื้นที่สูง

หมายเหตุ ข้อมูล ณ ปี พ.ศ. 2560